Zeytinin ezilmesi ile elde edilen zeytin hamurundan zeytinyağı elde ederken bu ısısının 28 derece üzerinde olmaması gerekir. 28 derecenin üstünde zeytinyağının birçok faydalı besin değerleri ölür. Yüksek ısı (28 derece üstü) ile zeytin hamurundan daha fazla yağ elde edilir, ancak elde edilen yağ, kalitesi ve besin değerleri düşük bir zeytinyağı olur.
Soğuk sıkım zeytinyağlarının içeriğinden en iyi şekilde faydalanabilmek için kullanma esnasında da ısıl işlem görmemesi gerekmektedir. Mümkün olduğu kadar az yağda pişirdiğiniz yemeğinize servis esnasında istediğiniz kadar çiğ yağ ilave etmeniz daha doğru olacaktır.
Zeytinyağının +4 derecenin altında kristalize olması beklense de bu kesinlikle bir saflık kriteri değildir. Çünkü, kristalleşmenin birçok etkeni vardır. Yağ elde edilirken kullanılan zeytinin cinsi, elde etme tekniği, yetişme ortamı (düzlük, yamaç, taşlık vs), iklim, saklama koşulu, bekleme süresi gibi birçok etken bulunmaktadır.
Sofralık zeytinler fermente edilirken yeşil zeytinde kaynak suyu ve kaya tuzu kullanılmaktadır. Paketleme esnasında ise ek olarak limon tuzu ve limon ilave edilmektedir. Siyah zeytinlerde ise kaya tuzu, sirke ve zeytinyağı kullanılmaktadır.
Zeytin cinsine bağlı olarak hava sıcaklığı, toplandığı mevsim gibi değişkenler göz önünde bulundurularak ortalama minimum 3, maksimum 6 ayda fermente olmaktadır.
Fermantasyonu hızlandırıcı kimyasal katkı maddeleri kullanılmadığı için sofralık zeytinin doğal fermantasyonu uzun sürmektedir.
Kaliteli zeytinlerden (Çürümemiş, Ezilmemiş, Bozulmamış, Zedelenmemiş, 24 saatten fazla beklememiş, meyve kurtsuz) Zeytine ve zeytinyağına temas eden tüm yüzeyleri paslanmaz çelikten yapılmış, modern kontinü sistemde Sıkımın her aşamasında 26 °C dereceyi geçmeyecek ısıda (yani soğuk sıkım) sıkılarak elde edilir.
İkinci olarak zeytinyağının asidinin yüksek olması kalitesinin düşük olduğu anlamına gelir.
Sıkılan zeytinlerin içerisinde
Çürümemiş, Ezilmemiş, Bozulmamış, Zedelenmemiş, 24 saatten fazla beklememiş zeytinler var ise
Yabancı madde (zeytin yaprağı, dal parçası, meyve kurdu, çamur vs. ) var ise
asidi yüksek çıkar.
Üçüncü olarak zeytinler yeşilden hafif kızıla (yüzde 75 yeşil, yüzde 25 kızıl) dönerken sıklırsa bu yağa Erken Hasat Zeytinyağı denir.
Yukarıdaki koşullara uygun sıkım gerçekleşirse Erken Hasat Zeytinyağı içerisinde faydalı bileşenleri en çok barındıran zeytinyağıdır.
Son olarak zeytinyağı kesinlikle pet, teneke gibi kaplarda değil, cam, paslanmaz çelik veya seramik te hava, ışık ve ısıdan uzakta saklanmalıdır.
Zeytinyağı tadım uzmanı veya laboratuvar çalışanı değilseniz karşınıza çıkan zeytinyağlarının naturel sızma olup olmadığını anlamanız hiç de kolay olmayacaktır.
Duyusal olarak;
Naturel Sızma zeytinyağını kokladığınızda taze biçilmiş çimen , çağla ,badem ,yeşil elma, domatesin sapındaki yeşil dal, muz yeşil kabuğu, enginar, bezelye kokularını alıyorsanız , parfüm gibi kokuyorsa , bu koku sizi mutlu ediyorsa ve itici gelmiyor ise,
Sızma zeytinyağıdan bir yudum ağzınıza alıp dilinizin ve damağınız üzerinde gezdirdiğinizde bir burukluk , badem veya olmamış yeşil zeytin veya elma çekirdeği acılığı dilinizin yan bölgelerinde hissediliyorsa,
Boğazınızda karabiber acılığı gibi bir yanma oluyor ve bu acılık yemek borunuza doğru inmiyor ise doğru sızma zeytinyağına ulaşmış bulunmaktasınız.